Το μνημείο που πρέπει οπωσδήποτε να δει ο επισκέπτης είναι τα ερείπια του Ναού του Απόλλωνα των Αβών. Ο ναός, ο μόνος μυκηναϊκός στο νομό Φθιώτιδας χρονολογείται από την εποχή του 1200 π.χ. και ήταν σημαντικό ιερό της περιοχής και πάνω στο αρχαίο σταυροδρόμι που οδηγούσε από την παραλία του Ευβοϊκού (Δαφνούσιοι) και το βορά (Οπούντιοι) προς το νότο (Ορχομενός) και δυτικά (Δελφοί).
Ο χώρος αναδείχθηκε με ανασκαφή του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου σε συνεργασία με την ΙΔ.ΕΠΚΑ Λαμίας το 1975-1982 και κυρήχθηκε ως αρχαιολογικός χώρος με το (ΦΕΚ.801/2/30-09-1991). Στις ανασκαφές, μεταξύ άλλων, βρέθηκε άθικτος βωμός με όλα τα σκεύη της τελευταίας θυσίας και χάλκινος κούρος χρονολογούμενος περί το 500-490 π.χ., μοναδικά ευρήματα ως τώρα στον ελλαδικό χώρο, τα οποία σήμερα εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο Λαμίας. Από τους επιστήμονες που συνεχίζουν την ανασκαφή για τρίτη δεκαετία, έχει χαρακτηρισθεί «ο χώρος των εκπλήξεων». Πρόσφατα ήλθαν στο φως πολλοί επάλληλοι ναοί κτισμένοι ο ένας επάνω στα ερείπια του προηγούμενου. Ανακαλύφθηκαν μεταξύ άλλων: τροχοί άρματος αφιερωμένου στον Απόλλωνα, διπλή ράμπα εισόδου στον ναό, πλήθος κτερίσματα κ.τ.λ. Ο ναός προκύπτει ότι είναι ο μη ανευρεθείς έως πρόσφατα ναός-μαντείο (ένα από τα 4 μεγαλύτερα της αρχαιότητος) του Απόλλωνα των Αβών. Σε αυτό συνηγορούν και ανασκαφικά ευρήματα σχετικών επιγραφών (όπως σε πρόσφατες παρουσιάσεις αναφέρθηκε από τον προϊστάμενο των ανασκαφών, Καθηγητή κ. Dr. Wolf-Dietrich Niemeier).
Συγκεκριμένα, ο κ. Niemeier αναφέρει:
Περίπου ένα χιλιόμετρο δυτικά του Καλαποδίου βρίσκονται τα ερείπια ενός αρχαίου ιερού, που πρώτος εντόπισε ο περιηγητής George Wheler το 1682. Συστηματικές ανασκαφές διενεργήθηκαν μεταξύ του 1973 και του 1982 από το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο, υπό τη διεύθυνση του R. Felsch. Μεταξύ του 1976 και του 1982 η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Φ. Δακορώνια, Προϊσταμένη της ΙΓ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Λαμίας. Οι έρευνες εστιάστηκαν στο κέντρο του ιερού, όπου αποκαλύφθηκε τμήμα της θεμελίωσης δύο ναών, του βόρειου και του νότιου, και των προδρομικών τους κτηρίων. Οι ανασκαφές του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου άρχισαν εκ νέου το 2004, υπό τη διεύθυνση του W.-D. Niemeier. Η νέα έρευνα επικεντρώθηκε στον χώρο του νότιου ναού, τμήμα του οποίου ήλθε σταδιακά στο φως μεταξύ του 1978 και του 1982, δηλαδή τη χρονιά της προσωρινής διακοπής των ανασκαφών. Έπειτα από την καταστροφή του ιερού από τους Πέρσες κτίστηκε μόνον ένας νέος βόρειος ναός και έτσι οι παλαιότερες φάσεις του αρχαϊκού νότιου ναού δεν διαταράχθηκαν και μπορούν να μας προσφέρουν πολύτιμα στοιχεία για την αρχαιότερη ιστορία του ιερού (βλ. Eικ. 1 πιοπάνω).
Τίτλος
Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών
Διευθυντής: Prof. Dr. Dr. h.c. W.-D. Niemeier
Μπορείτε να δείτε τις ανασκαφές σε video του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου εδώ:
Follow-up Comments on Kalapodi
Episode 2 | International response
Eternal Gods? – Excavations in Kalapodi
Episode 4 | Traces of the Mycenaeans
Episode 5 | Stamped and Sealed
Episode 6 | The Round-Up Interview
